„Wakacje” od składek społecznych ZUS. Składka zdrowotna bez wakacji.

Ustawa o zmianie systemu ubezpieczeń społecznych została podpisana przez prezydenta, tym samym przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z tzw. „wakacji składkowych" – za 1 miesiąc w roku.

Termin ten wprowadza w błąd. Sugeruje, że przedsiębiorcy nie będą raz w roku płacili w ogóle składek ZUS. Tymczasem ulga dotyczy wyłącznie składek społecznych i to pod pewnymi warunkami. Składka zdrowotna natomiast, ta najbardziej kontrowersyjna, będzie płacona w 2024 roku dalej, przez okrągły rok, bez wyjątku, bez zmian i bez wakacji.

Zatem wakacje składkowe będą się odnosiły tylko do składek społecznych ZUS, a składka zdrowotna pozostanie (jeszcze w tym roku) na obecnym poziomie.

Ustawa wchodzi w życie 1 listopada 2024 roku, zatem pierwszy i jednocześnie jedyny miesiąc objęty ulgą w składkach społecznych w 2024 roku to grudzień.

Przedsiębiorca, który będzie chciał skorzystać z wakacji składkowych - społecznych (bez zdrowotnej), będzie musiał złożyć wniosek za pomocą elektronicznego formularza, w miesiącu poprzedzającym wnioskowany miesiąc (te same zasady będą obowiązywały w 2025 roku). Najwcześniejszym możliwym okresem złożenia wniosku o zwolnienie w opłacaniu składek społecznych to listopad 2024 – za grudzień 2024. W 2025 roku będzie można złożyć wniosek o zwolnienie w opłacaniu składek społecznych za dowolny miesiąc, pamiętając aby to zrobić w miesiącu bezpośrednio poprzedzającym.

Co ważne, przedsiębiorcy będą musieli też pamiętać – oprócz wniosku - o obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania z wakacji składkowych – społecznych, w zmodyfikowanej formie. Obowiązujący termin jest taki sam, jak w przypadku innych przedsiębiorców, czyli – co do zasady - do 20go dnia następnego miesiąca, a zakres składanych deklaracji będzie obejmował:

• deklarację rozliczeniową,

• imienny raport miesięczny z informacją o składkach na ubezpieczenia społeczne za siebie, objętych zwolnieniem,

• imienny raport miesięczny z informacją o należnej składce na ubezpieczenie zdrowotne za siebie,

• w przypadku zgłaszania do ubezpieczeń innych ubezpieczonych ‒ imienne raporty za tych ubezpieczonych.

Zasady:

1. wakacje dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorcy w odniesieniu do niego samego, a nie do osób przez niego ubezpieczanych, np. współpracujących czy jego pracowników, zleceniobiorców,

2. w wakacji nie będą mogły skorzystać osoby świadczące usługi na rzecz swoich byłych pracodawców (nieuprawnione wcześniej do ulgi na start i składek preferencyjnych z tego powodu),

3. zwolnienie będzie dotyczyło wyłącznie tylko składek SPOŁECZNYCH: emerytalnego, rentowego, wypadkowego i jeżeli wcześniej zostało zadeklarowane jego opłacanie – chorobowego. A także Funduszu pracy i Solidarnościowego,

4. z 1-miesięcznych wakacji składkowych - społecznych będzie mógł skorzystać płatnik, który w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych wliczając siebie – zarówno z tytułu umowy o pracę jak i umów cywilno-pranych. A roczny obrót nie może przekraczać 2 mln euro w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat,

5. płatnicy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, opłacają składkę zdrowotną (tą w stosunku do której nie ma żadnych „wakacji”), w zależności od progu przychodów (do 60 tys, 60-300 tys i powyżej 300 tys). Składki społeczne obniżają te progi. Zatem nieopłacona składka społeczna za ten jeden wybrany „wakacyjny” miesiąc nie obniży progu – na to muszą zwrócić uwagę zwłaszcza ci płatnicy, którzy balansują na ich granicy: brak opłacenia jednej składki społecznej może spowodować „awans” do wyższego progu, z dopłatą składki zdrowotnej w rozliczeniu rocznym,

6. płatnicy opłacający składki na preferencyjnych zasadach lub mały ZUS plus i jednocześnie będący osobami samotnymi, nie będą mogły jednocześnie skorzystać z wakacji składkowych i świadczeń w ramach nowego rządowego programu „Aktywny rodzic”, gdyż osoba samotna musi podlegać ubezpieczeniom społecznym od minimalnej kwoty wynagrodzenia: o ile przy małym ZUS plus i preferencyjnym można podwyższyć podstawę wymiaru, to przy wakacjach składkowych - społecznych nie,

7. wspólnicy spółek jawnych, komandytowych, jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie będą mieli możliwości korzystania z wakacji składkowych - społecznych. Wyjątkiem będą tylko spółki cywilne (ich wspólnicy),

8. zwolnienie ze składek społecznych na jeden miesiąc, zwane wakacjami składkowymi stanowić będzie pomoc publiczną de minimis. Zastosowanie znajdą zatem zasady i procedury określone w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. W konsekwencji, płatnicy ZUS nieposiadający odpowiedniego limitu pomocy de minimis nie będą mogli skorzystać z wakacji składkowych – społecznych.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

Informacja dodatkowa:

W sprawie składki zdrowotnej obowiązującej od 2025 roku, wciąż toczą się rozmowy koalicyjne, a konkrety mają być przedstawione we wrześniu. Z założenia zasady mają być zbliżone do tych, które obowiązywały przed tzw. "polskim ładem", generalnie ta kontrowersyjna składka ma być obniżona.