Omówienie programu Kasowy PIT i jego celów
Kasowy PIT, który wchodzi w życie od 01.01.2025 roku, oznacza znaczącą zmianę w systemie podatkowym dla przedsiębiorców w Polsce. Nowy system podatkowy będzie umożliwiał podatnikom - na zasadzie dobrowolności - rozliczanie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) w oparciu o rzeczywiste przepływy pieniężne. To oznacza, że obowiązek podatkowy powstanie dopiero po otrzymaniu płatności od klientów. Podstawowym celem tej zmiany jest odciążenie finansowe przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, których roczne przychody nie przekraczają kwoty 250.000 EUR. Przyjmując ten program, rząd stara się stworzyć ramy podatkowe, które dostosowują płatności podatkowe do faktycznie otrzymywanych dochodów, poprawiając w ten sposób zarządzanie przepływami pieniężnymi dla najmniejszych przedsiębiorstw.
Grupę docelową programu Kasowy PIT stanowią przede wszystkim firmy jednoosobowe, których roczne przychody nie przekraczają 250.000 EUR. Warto zwrócić uwagę, że ta forma podatkowa nie będzie dostępna dla wspólników spółek cywilnych i jawnych, koncentrując się tym samym na indywidualnych przedsiębiorcach. Aby móc skorzystać z Kasowego PIT, podatnicy muszą prowadzić działalność gospodarczą i mogą dobrowolnie wybrać tę metodę, co pozwoli im określić, czy jest ona najbardziej optymalna dla ich sytuacji finansowej. Ma to na celu uwzględnienie potrzeb właścicieli małych firm, którzy często stają przed wyzwaniami w zarządzaniu swoimi zobowiązaniami podatkowymi w obliczu zatorów płatniczych.
Z Kasowego PIT będą mogli skorzystać przedsiębiorcy opodatkowani na skali podatkowej, podatkiem liniowym (w tym korzystający z ulgi IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (KPiR) – zasady ogólne oraz ewidencję przychodów – przy ryczałcie. Zatem podatnicy prowadzący 1-osobową działalność gospodarczą, którzy jednocześnie prowadzą dobrowolnie lub obligatoryjnie księgi rachunkowe, nie będą mogli skorzystać z tej formy opodatkowania.
Co ważne, przychód powstanie dopiero w momencie uregulowania zapłaty przez klienta, nie później jednak niż 2 lata od momentu wystawienia faktury. Zatem brak zapłaty nie uchroni od podatku na zawsze. Jak uzasadniało Ministerstwo Finansów: cyt: „…oznacza to, że z upływem 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury, podatnik będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzyma od kontrahenta zapłaty wynikającej z wystawionej faktury. Rozwiązanie to ma na celu zapobieganie świadomemu, długotrwałemu odwlekaniu zapłaty w celu unikania płacenia podatku dochodowego. Okres 2 lat to też wystarczający czas na dochodzenie roszczeń (zapłaty) od kontrahenta. W metodzie kasowej przychód będzie powstawał również nie później niż w dacie likwidacji działalności gospodarczej. W przypadku, gdy podatnik nie otrzyma należności wynikającej z wystawionej faktury przed dniem likwidacji działalności gospodarczej, będzie obowiązany do rozpoznania przychodu wynikającego z wystawionej faktury najpóźniej w dacie jej likwidacji, nawet jeżeli od daty wystawienia faktury nie upłynęły jeszcze 2 lata…”
Kolejne ograniczenie to status klienta: Kasowy PIT będzie miał zastosowanie tylko do transakcji B2B, czyli sprzedaży na rzecz podmiotów. Sprzedaż na rzecz konsumentów będzie oznaczała przychód należny do opodatkowania, niezależnie od otrzymania zapłaty, tak jak jest teraz.
Kasowy PIT nie będzie też dotyczył sprzedaży środków trwałych – niezależnie od statusu kupującego.
Czy zasady Kasowego PIT będą dotyczyły tylko przychodów ?
Oczywiście, nie. Kasowe rozliczanie PIT będzie miało również zastosowanie dla kosztów. Jak wskazuje Ministerstwo Finansów: cyt: „…Zasadą będzie potrącanie kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym uregulowania zobowiązania, w przypadku, gdy koszty te będą wynikały z transakcji, w których stroną jest inny przedsiębiorca i zostały poniesione w roku podatkowym, w którym podatnik stosuje metodę kasową. Zasada potrącania kosztów w roku podatkowym uregulowania zobowiązania będzie dotyczyła zarówno kosztów udokumentowanych fakturami jak i w każdy inny, przewidziany przepisami, sposób …”
Wybór Kasowego PIT jest dobrowolny, wiąże się z obowiązkiem powiadomienia naczelnika swojego urzędu skarbowego do 20-go dnia lutego roku podatkowego, lub do 20-go dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej, lub do końca roku jeżeli działalność została rozpoczęta w grudniu. Wybór tej metody Kasowego PIT będzie obowiązywał do odwołania jej przez podatnika, w analogiczny sposób jak wcześniejsze powiadomienie o jej wyborze.
Z założenia jest to dobre rozwiązanie (teoretycznie), ale w praktyce prawdopodobnie nie będzie się cieszyło dużą popularnością. Podobne rozwiązanie funkcjonuje już teraz, nazywa się ulgą na złe długi i polega na prawie skorygowania przychodu na równowartość nieopłaconej faktury po 90 dniach od terminu zapłaty oraz obowiązku skorygowania kosztów - analogicznie po upływie 90 dni od upływu terminu płatności. Ustawodawca zamiast wprowadzać kolejną metodę rozliczenia PIT, zamiast tego, mógłby właśnie dopracować ulgę na złe długi, przykładowo skracając okres z obecnych 90 dni do 0 dni, czyli po prostu do daty wskazanej na fakturze jako termin płatności.
Mechanizm ulgi na złe długi w podatku dochodowym oraz VAT został opisany w tym artykule: https://www.ascs-consulting.pl/post/2019/11/26/ulga-na-zle-dlugi-w-podatku-dochodowym-pit-i-cit-korekta-kosztow-podatkowych
Oceniając to rozwiązanie sam wiceminister finansów stwierdził, że "…ono może pomóc niektórym przedsiębiorcom pod względem ich sytuacji płynnościowej, ale jednak jego zastosowanie będzie dość skomplikowane – system memoriałowy cechuje się prostotą – przedsiębiorca otrzymuje fakturę, księguje ją, wystawia fakturę, też ją księguje. Tymczasem w przypadku Kasowego PIT jest to znacznie bardziej skomplikowane…". Dlatego Kasowy PIT będzie również oznaczał wzrost nakładów, ponieważ skoro moment zapłaty będzie datą opodatkowania przychodu oraz poniesienia kosztów, dojdzie konieczność prowadzenia rozrachunków, co w praktyce oznacza księgowanie i rozliczanie wyciągów bankowych i raportów kasowych.
Warto też nadmienić, że przedsiębiorca, który będzie kalkulował dochód dla celów PIT metodą kasową, tak samo będzie ustalał dochód dla celów podatku zdrowotnego (składki zdrowotnej).
Comments